رسالت کمیته ی بین المللی صلیب سرخ، حمایت از جان و کرامت قربانیان جنگ و دیگر شرایط خشونت آمیز، و کمک رسانی به آنهاست. یکی از روشهایی که کمیته ی بین المللی صلیب سرخ این کار را از آن طریق انجام می دهد تضمین احترام برای حقوق مردم متأثر از جنگ است. این موضوع، یادآوری به مقامات و سایرین درباره ی تعهداتی که در قبال حقوق بین المللی بشردوستانه و حقوق بشر بین الملل دارند را شامل می شود.

کمک به دولتها در انجام تعهدات حقوقیشان

تمامی کشورهای جهان کنوانسیونهای چهارگانه ی ژنو سال 1949 را که از قربانیان جنگ حمایت می کنند، امضا کرده اند. دولتها ملزم هستند که احترام به کنوانسیونها را تضمین کرده و اطمینان یابند که این حقوق به طور فراگیر شناخته و فهمیده شده است. کمیته ی بین المللی صلیب سرخ در رابطه با این بخش از حقوق، همکاری و کمک نموده و برای تضمین اجرای آن کار می کند. سازمان، تخصص و تجربیات عملی خود از مخاصمات را در اختیار دولتها قرار می دهد تا به آنها کمک کند از طریق وضع قوانین، آموزش به نیروهای مسلح، و پلیس و ترویج حقوق بین المللی بشردوستانه در دانشگاهها و میان جوانان، به مسئولیتهای خود عمل کنند.

سرویس مشاوره ی کمیته ی بین المللی صلیب سرخ به دولتها کمک می کند تا از طریق اقدامات قانونگذاری و دولتی، تعهدات خود را در خصوص ترویج و پیاده سازی حقوق بین المللی بشردوستانه¬ی عرفی و حقوقی انجام دهند. این سرویس با کمیته های ملی حقوق بین المللی بشردوستانه در کشورهایی که برپا شده است همکاری نزدیک دارد.
همچنین، خدمات مشاوره ای در خصوص پیاده سازی این حقوق، شامل مسائلی از مجازات نقض کنوانسیونهای ژنو گرفته تا حمایت از کاربرد نشانهای صلیب سرخ، هلال احمر و کریستال سرخ، مشاوره ی حقوقی و فنی تخصصی ارائه می کند.

کمیته ی بین المللی صلیب سرخ سمینارهایی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی پیرامون پیاده سازی حقوق بین المللی بشردوستانه، و اغلب با مشارکت مقامات و جمعیت ملی برگزار می کند. سرویس مشاوره به پژوهش و آماده سازی نمونه ی متون قانونی پرداخته و یک پایگاه اطلاعات و یک مرکز اسناد را در ژنو اداره می کند.

تعامل با حاملین سلاح

نیروهای مسلح و امنیتی، گروههای مسلح و شرکتهای نظامی خصوصی نفوذ مستقیم بر مردم متأثر از درگیری مسلحانه و شرایط خشونت آمیز، بویژه در خصوص بیماران، زخمیان و اشخاصی که از آزادی محروم شده اند، دارند.

در درگیریهای مسلحانه، این مجموعه ها نقش تعیین کننده ای را در تضمین انجام حقوق بین المللی بشردوستانه ایفا می کنند. آژانسهایی که مسئول اجرای قانون هستند (که معمولاً پلیس و گهگاه نیروهای مسلح را شامل می شود) نیز باید قواعد حقوق بشر بین الملل و استانداردهای مربوط به اعمال قانون را اجابت کنند. نمایندگان کمیته ی بین المللی صلیب سرخ دائماً و در تمامی سطوح با نیروهای نظامی و پلیس در ارتباط هستند تا هم به مناطقی که مردم درآنجا به کمک نیاز دارند و هم به اشخاصی که بازداشت شده اند دسترسی داشته باشند. هرچند دولتها ملزم هستند تا اطمینان یابند که نیروهایشان دستورات لازم را در خصوص حقوق بین المللی بشردوستانه ای و حقوق بشر بین الملل دریافت کرده اند، تجربیات میدانی نشان داده است که همیشه این اتفاق نمی افتد.

کمیته ی بین المللی صلیب سرخ با استفاده از افسران سابق پلیس و ارتش، به عنوان نمایندگانی متخصص با نیروهای مسلح و پلیس کار می کند. هدف از این کار گنجاندن قواعد حقوق بین المللی بشردوستانه و حقوق بشر بین الملل در آموزشها و دستورالعملهای عملیاتی است. همچنین، کمیته ی بین المللی صلیب سرخ فعالیتهایش در کشور مربوطه را نیز برای این نیروها توضیح می دهد تا همکاریهای میدانی بهبود یابند.

هر زمان که ممکن باشد نیز کمیته ی بین المللی صلیب سرخ روشهای مشابهی را برای تماس با دیگر حاملان سلاح، بالاخص گروههای مسلحی که با مقامات دولتی مبارزه می کنند بکار می گیرد. در مناطقی همچون افغانستان، کلمبیا و سودان، کمیته ی بین المللی صلیب سرخ احترام به بیماران و زخمیان، غیرنظامیان و بازداشت شدگان را ترویج می دهد.
بعضی دولتها مسئولیتهای زیادی را که به طور معمول در حیطه ی وظایف نیروهای مسلح و امنیتی می باشند به شرکتهای امنیتی خصوصی سپرده اند. بنابراین، کمیته ی بین المللی صلیب سرخ رعایت این حقوق را به کارکنان این شرکتها آموزش می دهد.

آموزش و توسعه

برنامه های آموزش و توسعه ی کمیته ی بین المللی صلیب سرخ در خصوص حقوق بین المللی بشردوستانه برای جوانان اطلاع رسانی می کند. جوانان از جمله افرادی هستند که مستقیماً در معرض آثار بیرحم جنگ قرار دارند، و رهبران، اندیشه سازان، سربازان، و افسران پلیس آینده خواهند بود. اهداف این برنامه های آموزشی ترویج احترام نسبت به مفهوم کرامت انسانی و معرفی حقوق بین المللی بشردوستانه و کار بشردوستانه میان جوانان است.

مهمترین برنامه در این خصوص، کاوش در حقوق بشردوستانه (EHL) خوانده می¬شود؛ برنامه ای برای نوجوانان که اینک در حدود 70 کشور مورد استفاده قرار می گیرد. EHL مسائل اخلاقی و بشردوستانه ی برآمده از درگیریهای مسلحانه را می کاود و تا حد امکان از تجربه ی جوانان در این باره استفاده می کند.

در ایجاد احترام نسبت به حقوق بین المللی بشردوستانه، دانشگاهها شرکای کلیدی هستند. با تشویق دانشگاهها به ارائه ی دوره های حقوق بین المللی بشردوستانه و با حمایت از اساتید چنین دوره هایی، کمیته ی بین المللی صلیب سرخ دست کمک به سوی رهبران آینده دراز می کند. در همکاری با دانشگاهها، کمیته ی بین المللی صلیب سرخ رویدادهای گوناگونی را غالباً به طور مشترک با جمعیتهای ملی صلیب سرخ و هلال احمر برای دانشجویان برگزار می کند. این رویدادها، مسابقات مقاله نویسی، و رقابتهای تمرینی ایفای نقش مانند موت کورت (مسابقات شبیه سازی دادگاه) را شامل می شوند.