بیانیه
۲۹ مهر ۱۴۰۴ (۲۱ اکتبر ۲۰۲۵)
رئیس کمیته بینالمللی صلیب سرخ، میریانا اسپولیاریک، روز بیستوششم مهر ۱۴۰۴ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) در رمِ ایتالیا، هنگام دریافت «جایزه بینالمللی کبوتر طلایی صلح» به نمایندگی از کمیته بینالمللی صلیب سرخ، سخنان زیر را ایراد کرد. چهلویکمین دوره این جایزه را «آرکیوو دیزارمو»، سازمان غیردولتی فعال در حوزه پیشبرد صلح و خلع سلاح، برگزار کرد.
مخاطبان گرامی، همکاران و مهمانان ارجمند،
کمیته بینالمللی صلیب سرخ افتخار دارد که «جایزه بینالمللی کبوتر طلایی صلح» را زمانی دریافت میکند که انسانیت ما هم در معرض آزمون قرار گرفته و هم بیش از هر زمان دیگری به آن نیازمندیم.
امروز، کمیته بینالمللی صلیب سرخ بیش از ۱۳۰ مخاصمه مسلحانه را در سراسر جهان شناسایی و طبقهبندی کرده است؛ رقمی که دو برابرِ تعداد ثبتشده پانزده سال پیش است. همزمان، قواعد جنگ در بسیاری موارد کنار گذاشته میشوند یا مورد تحریف قرار میگیرند تا بهجای جلوگیری از کشتار، آن را توجیه کنند.
همچنین شاهد دگرگونی ژرفی در شیوه انجام جنگها هستیم. پهپادها، سامانههای تسلیحاتی خودگردان و حملات سایبری، میدان نبرد را تغییر دادهاند. تصمیمات سرنوشتساز مرگ و زندگی را نمیتوان به حسگرها و الگوریتمها سپرد. دولتها باید اطمینان یابند که تسلیحاتی که در آنها سرمایهگذاری میکنند و آنها را تولید میکنند، با حقوق بینالمللی بشردوستانه مطابقت دارد.
جهان تاب جنگِ بیحد و مرز را ندارد و نمیتواند پیروزیِ تمامعیار را حفظ کند. باور دارم که احترام به قواعد جنگ، همراه با اقدام بشردوستانه بیطرف و بیغرض، میتواند موانع صلح را بردارد و پایههای آشتی را بنا کند.
اگر حقوق بینالمللی بشردوستانه رعایت شود، قساوت جنگ را محدود میکند، بدترین غرایز ما را مهار میکند، و بر این حقیقت اساسی تأکید میورزد که جان هر انسان بهطور برابر شایسته محافظت است. این امر به حفظ بافت اجتماعی لازم برای صلح کمک میکند.
این موضوع صرفاً نظری نیست؛ واقعیتی انکارناپذیر است که بر زندگی میلیونها انسان در مناطق مخاصمه در سراسر جهان اثر میگذارد. وقتی شهرها با خاک یکسان میشوند، بیمارستانها بمباران میشوند و جوامع ناچار به فرار میگردند، پایههای جامعه ویران میشود.
بر اساس تجربه ما، نخستین گامها به سوی صلح همیشه ماهیتی بشردوستانه دارند. این همان جایی است که نقش یک میانجی بیطرف، مانند کمیته بینالمللی صلیب سرخ، ضروری میشود.
کمیته بینالمللی صلیب سرخ سازمان تثبیت صلح نیست؛ ما واسطه یا مذاکرهکننده هم نیستیم. با این حال، با تکیه بر بیطرفی، قادریم میان طرفهای در حال جنگ گامهای بشردوستانهای برداریم که میتواند راه را برای کاهش بیشتر تنش هموار کند.
در طول تاریخ، کمیته بینالمللی صلیب سرخ تبادل اسرا، خارجسازی غیرنظامیان و ایجاد گذرگاههای بشردوستانه را تسهیل کرده است. اینها صرفاً اقدامات تسکینی نیستند؛ بلکه به تقویت رشتههای شکننده ارتباط میان طرفهای درگیر کمک میکنند.
از سال ۱۹۳۴ تاکنون، نام کمیته بینالمللی صلیب سرخ در حدود ۱۵۰ سند صلح ــ از جمله توافقهای آتشبس، توافقهای صلح و سایر چارچوبها ــ ذکر شده است؛ امری که عمدتاً ناشی از نقشی است که در کنوانسیونهای ۱۹۴۹ ژنو برای این نهاد تعیین شده است.
همین هفته گذشته، در بخشی از توافق صورتگرفته میان اسرائیل و حماس، تیمهای کمیته بینالمللی صلیب سرخ در اسرائیل، غزه و کرانه باختری، ۲۰ گروگان و بیش از ۱۸۰۰ فلسطینی را به خانوادههایشان بازگرداندند. همچنین چندین عملیات برای انتقال بقایای متوفیان انجام شد. این عملیاتها همچنان ادامه دارد.
همه شما تصاویر در آغوش کشیدن خانوادهها و اشکهای شادی پس از ماهها جدایی را دیدهاید؛ لحظههایی که این خانوادهها با رنج و اضطراب انتظارش را میکشیدند و بیم داشتند که هرگز فرا نرسد.
تضمین بازگشتِ امن افراد، مسئولیت بزرگی برای تیمهای ما بود. کارکنانی را از دورترین نقاط ــ از جمله «کینشاسا» ــ برای حمایت از این عملیات اعزام کردیم. انجام کارآمد و ایمن اینگونه عملیات بسیار پیچیده و خطرناک است. تیمهای ما باید از جادههایی عبور کنند که مملو از مهمات منفجرنشده است؛ عبوری که در برخی موارد نیمهشب انجام شد. همه اینها نیازمند تماس مداوم با طرفهای درگیر است.
میخواهم بگویم که به تیمم افتخار میکنم؛ به صلیب سرخ افتخار میکنم؛ و امشب در کنار خانواده بزرگ صلیب سرخ و هلال احمر ایستادهام.
اما کار ما هنوز پایان نیافته است.
خانوادههای دیگری نیز با اضطراب چشمانتظار بازگشت عزیزانشان هستند و شایسته سرانجاماند. خانوادهها تسلیم نمیشوند و ما نیز نخواهیم شد. این کار را تا هر زمان که لازم باشد ادامه خواهیم داد و طرفها باید به تعهدات خود تحت توافق آتشبس پایبند بمانند.
و میخواهم اینجا بگویم: برای غزه، راهحلی جز آتشبس نمیبینم.
مهمانان محترم،
قواعد جنگ از قدرتمندترین ابزارهای ما در مبارزه برای حفاظت از جان انسانها، امنیت، کرامت و در نهایت صلح است. نقض این قواعد ــ یا چشمپوشی از نقض آنها ــ امروز جانها و زیرساختها را به خطر میاندازد و فردا چشماندازهای شکننده صلح را تهدید میکند.
هر دولتی مسئولیت اخلاقی و حقوقی دارد که برای متوقفکردن روند فرسایش این قواعد نجاتبخش اقدام کند. ایتالیا میان بیش از ۹۰ کشوری است که به تلاش استثناییِ کمیته بینالمللی صلیب سرخ برای تجدید اراده سیاسی در رعایت قواعد جنگ پیوستهاند.
طی سال گذشته، کارشناسان حقوقی کمیته بینالمللی صلیب سرخ با دولتها همکاری کردهاند تا راههای عملی برای بهبود رعایت حقوق بینالمللی بشردوستانه بیابند. خرسندم که دولتها از تفسیری «حمایت محور» به جای تفسیری «سهلگیرانه» از قوانین حمایت میکنند. دولتها همچنین بر اهمیت گنجاندن گامهای بشردوستانه ترسیمشده در کنوانسیونهای ژنو در توافقهای صلح تأکید دارند.
امیدوارم عزم دولتها برای حفظ انسانیت در جنگ، در چارچوب این ابتکار، همچنان نیرومندتر شود. سرنوشت میلیونها انسانی که امروز در جنگ زندگی میکنند، با تصمیمهایی تعیین خواهد شد که رهبران درباره حفظ یا رهاکردن انسانیت در جنگ اتخاذ میکنند.
مهمانان محترم،
بهعنوان رئیس کمیته بینالمللی صلیب سرخ، من هم بدترین و هم بهترین جلوههای انسانیت را به چشم میبینم.
امروز این جایزه را به نمایندگی از همکاران شجاع خود میپذیرم که در خطوط مقدم، برای نجات جان انسانها، دفاع از قواعد جنگ و حمایتهایی که این قواعد برای افراد درگیر در مخاصمه فراهم میآورد، تلاش میکنند.
همچنین میخواهم به «آیه آشور»، «فاطمه مهنا» و «الحسن سِلمی» تبریک بگویم. همانطور که به کمک بشردوستانه بیطرف در جنگ نیاز داریم، به اطلاعات عینی نیز نیازمندیم؛ و کار روزنامهنگاران فلسطینی در رساندن واقعیت غزه به مخاطبان سراسر جهان اهمیت فراوان داشته است.
از «آرکیویو دیسارمو» نیز برای تلاشهایشان در تقویت گفتوگوی عمومی درباره صلح و خلع سلاح سپاسگزارم. قرار گرفتن در میان دریافتکنندگان «جایزه بینالمللی کبوتر طلایی صلح» افتخاری بزرگ و امتیازی ویژه است.
متشکرم.
دیدگاهها