هشتم ماه مه، سالروز تولد بنیان‌گذار نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر، «هانری دونان» است. هر ساله، همۀ اعضای نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر این روز را جشن می‌گیرند تا به یادآوری نقش بی‌بدیل و مهم این نهضت جهانی در کمک به مردم آسیب‌دیده در سراسر دنیا بپردازند.

هانری دونان، تاجری سوئیسی بود که وقتی در سال 1859میلادی، در یکی از سفرهای تجاری خود از منطقه‌ای به نام سولفرینو در شمال ایتالیا عبور می‌کرد، شاهد درد و رنج سربازان زخمی بسیاری شد که در طی «جنگ سولفرینو» بدون مراقبت رها شده بودند. پس از مشاهدۀ این وضعیت ناگوار، او به همراه زنان محلی به مدت سه روز و سه شب به مداوا و یاری سربازان مجروح پرداخت. بعد از این حادثه بود که ایدۀ تاسیس سازمانی بی‌طرف و امدادگر به ذهن او خطور کرد و کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ و به تبع آن نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر شکل گرفت.

نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر یک شبکۀ بشردوستانۀ جهانی، متشکل از 11.6 میلیون نفر داوطلب و 450 هزار نفر پرسنل است. همین شبکۀ گسترده امکان فعالیت این نهضت را در حدود 190 کشور دنیا فراهم می‌آورد.

نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر متشکل از سه رکن اصلی کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC)، فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (IFRC) و 190 جمعیت ملی صلیب سرخ و هلال احمر است.

کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ که فعالیت‌هایش بر مبنای کنوانسیون‌های ژنو، مصوب 1949 و پروتکل‌های الحاقی آنهاست در هنگام جنگ و دیگر شرایط خشونت‌آمیز فعالیت کرده و به مردم آسیب‌دیده از مخاصمات مسلحانه کمک کرده و از آن‌ها حمایت می‌کند.

جمعیت ملی صلیب سرخ یا هلال احمر هر کشور مسئول امدادرسانی به مردم در شرایط بحرانی و هنگام بلایای طبیعی است. از جمله وظایف اصلی فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر نیز هماهنگی بین‌المللی این جمعیت‌های ملی است.

این سه رکن در کنار هم نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر را تشکیل می‌دهند که به هنگام جنگ‌ها، مخاصمات مسلحانه و سایر شرایط خشونت آمیز، بلایای طبیعی و بحران‌ها با تمام توان خود به یاری میلیون‌ها نفر در سراسر جهان می‌آیند. هر ساله، بیش از 160 میلیون نفر در سراسر دنیا از خدمات بشردوستانۀ این نهضت جهانی بهره‌مند می‌شوند.

با پیشینه‌ای 150 ساله از فعالیت بشردوستانه، نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر متعهد به ارائۀ خدمات بشردوستانه به افراد آسیب‌پذیر به صورت «بی‌طرف»، «بی‌غرض» و «مستقل» است.

اعضای این نهضت بر مبنای هفت اصل بنیادین «انسانیت»، «بی‌غرضی»، «بی‌طرفی»، «استقلال»، «خدمت داوطلبانه»، «یگانگی» و «جهان‌شمولی» خدمات بشردوستانۀ خود را در اختیار افراد نیازمند قرار می‌دهند.

در ایران، کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ با مهم‌ترین شریک کاری خود، یعنی جمعیت هلال احمر ایران در حوزه‌های متفاوتی مانند بهداشت، توان بخشی جسمی، آموزش خطرات ناشی از مین، بازپیوند خانوادگی (RFL)، ترویج حقوق بین‌المللی بشردوستانه (IHL)، لجستیک و ارتباطات همکاری می‌کند.

کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ همچنین فعالیت‌های دیگری مانند رسیدگی به پرونده‌های باقی‌مانده از جنگ ایران و عراق، جهت مشخص كردن سرنوشت اسرا و مفقودین و تعیین هویت بقایای اجساد جنگ را نیز در همکاری با دیگر سازمان‌ها و نهادهای ایرانی به انجام می‌رساند.